Meedoen

Driekwart van de inwoners heeft minstens eens per week contact met familie, vrienden of goede kennissen. Er is duidelijke samenhang tussen de soort contacten en het type bewoners van wijken. In typische studentenwijken als de Binnenstad en de Professorenbuurt is veel contact met vrienden. In de nieuwere buitenwijken en dorpen valt juist het contact met buren en buurtgenoten positief op. Familiecontacten zien we veel in Hoogkerk, Ten Boer en de noordelijke stadswijken.
Iets minder inwoners dan in 2018 vinden dat ze voldoende contacten hebben (van 95 naar 91 procent).

Duidelijk minder inwoners zijn tevreden over de manier waarop zij deelnemen aan de samenleving in de gemeente. Door corona zijn allerlei activiteiten minder (vaak) mogelijk geweest in het jaar vóór de enquête (najaar 2020).
Er zijn vooral minder inwoners die wel eens cultuur bezochten (film, theater, concert, museum, braderie, festival of evenement), maar toch nog rond de 80 procent. Het percentage inwoners dat wekelijks sport, is toegenomen van 59 naar 66 procent sinds 2018.

Tevredenheid over contacten en ook deelname aan de samenleving zijn duidelijk lager bij inwoners met weinig geld en/of gezondheidsproblemen. Zij zeggen vaker onvoldoende contacten te hebben, en hebben ook minder frequente contacten. In beide groepen zijn er meer met contacten die ze alleen via internet kennen. Mensen met een belemmering hebben evenveel contact met hun buren en buurtgenoten als anderen. Bij sporten, uitgaan en cultuur zijn wel duidelijke verschillen te zien, maar bij creatieve hobby’s, wijkgebouwen en levensbeschouwing niet.

Meedoen in de samenleving per wijk, 2020

Meedoen in de samenleving is:

Een sociaal netwerk: voldoende sociale contacten, mensen om mee te praten of om advies te vragen. Dit kunnen familieleden zijn, maar ook kennissen of buren.

Sociaal culturele deelname, onder anderen sporten, bezoek musea of theaters of naar de kerk. Ook activiteiten bezoeken in een buurtcentrum vallen hieronder.

Oranje: de inwoners in de wijk nemen relatief minder deel aan de samenleving en groen is: de inwoners in de wijk doen relatief meer mee in de samenleving.

Inwoners met voldoende sociale contacten, 2020

Sociale contacten kunnen zijn, vrienden of familie maar ook buren. Voldoende mensen om echt mee te kunnen praten.

Oranje: de inwoners in de wijk hebben relatief minder sociale contacten en groen is: de inwoners in de wijk doen relatief meer sociale contacten.

In de gemeente als totaal vindt 91 procent (2020) van de inwoners dat ze voldoende sociale contacten hebben.

Inwoners van de gemeente Groningen hebben het meest regelmatig contact met de eigen familie, op de voet gevolgd door contact met vrienden, vriendinnen of goede kennissen. Gemiddeld genomen heeft 76% van de volwassenen minstens één keer per week contact met familie. Voor contact met de vrienden- of kennissenkring is dit 73%. Het wekelijks contact met buren en buurtgenoten is respectievelijk 42% en 18%. Daarnaast geeft 28% van de volwassenen aan minstens één keer per week contact te hebben met overige inwoners van de gemeente. Ten slotte heeft 25% wekelijks contact met anderen die zij alleen via internet kennen.

Het wekelijkse contact met de eigen familie ligt het hoogst in Ten Boer en de Hoogte. In de typische studentenbuurten is het wekelijkse contact met de vrienden- of kennissenkring beduidend hoger dan gemiddeld, terwijl dit in de buitenwijken en dorpskernen doorgaans juist een stuk lager ligt. Bij wekelijks contact met buren en buurtgenoten is een tegengesteld beeld te zien. In de buitenwijken is dit percentage doorgaans veel hoger dan gemiddeld, en in de Binnenstad en omringende stadswijken juist veel lager.

In de gemeente als geheel is er nauwelijks iets veranderd in de verschillende vormen van contact, tussen 2018 en 2020. Alleen het wekelijks contact met mensen die men alleen kent via internet is toegenomen, tussen 2018 en 2020 van 20% naar 25%.

In de cijfers is duidelijk zichtbaar dat de persoonlijke situatie en levensfase van de inwoners van invloed zijn. Maar ook over het leefstijl- of ‘mentality’ profiel is terug te zien. Verder spelen het woonmilieu en de mate waarin ontmoeting mogelijk is een rol. Zo is het contact in de meer traditionele grondgebonden gezinswijken en dorpse gebieden meer lokaal georiënteerd. In de meer stadse buurten en wijken zijn inwoners meer gemeentelijk of nog breder georiënteerd. In de latere uitbreidings- en inbreidingswijken met veel koopwoningen is het contact doorgaans gemêleerd van karakter, maar minder intensief. De verschillen in aard en intensiteit van contacten zijn desondanks niet één op één verklarend voor de waardering voor die contacten.

Hieronder vindt u de cijfers over de gemeente als geheel en voor een aantal buurten en wijken. Voor gegevens over alle buurten en wijken, zie het buurtinformatiesysteem Gronometer.

% volwassen inwoners dat zegt één keer per week of vaker contact te hebben met iemand, naar soort contact, 2018-2020

% volwassen inwoners dat zegt voldoende contacten te hebben, wijken met de laagste percentages vergeleken met het gemiddelde van de gemeente, 2018-2020

% volwassen inwoners dat zegt voldoende contacten te hebben, minima vergeleken met niet-minima, 2020

% volwassen inwoners dat zegt voldoende sociale contacten te hebben, naar leeftijdsgroep, 2020

In 2020 zijn beduidend minder inwoners tevreden over het meedoen aan de Groningse samenleving dan in 2018. We zien een afname van 68% naar 61%. Mogelijk zien we hier een effect van corona. Met deze vraag ontstaat een algemeen beeld van hoe mensen hun deelname aan de samenleving, en het maatschappelijke verkeer daarbinnen, in brede zin ervaren en waarderen. De verschillen tussen buurten, wijken en dorpen binnen de gemeente zijn klein.

Van de inwoners heeft 40 procent het gevoel dat zij (te) weinig mensen in hun omgeving hebben waarmee zij écht kunnen praten. In sommige wijken is dit zelfs de helft. De minst gunstig scorende buurten en wijken zijn (bijna) allemaal gebieden waar ook relatief veel ouderen en/of alleenstaanden wonen. Hier is het risico het hoogst op emotionele eenzaamheid, waarbij sprake is van een ervaren gemis van een intieme band met een persoon.
Op gemeentelijk niveau en ook in de buurten en wijken is er in 2020 een ongunstige ontwikkeling zichtbaar ten opzichte van de voorgaande meting in 2018.

Naast de mate waarin mensen diepgaande relaties hebben, is ook gekeken in welke mate inwoners van de gemeente Groningen sociale steun ervaren uit hun omgeving. In 2020 gaf 87% van de volwassenen aan voldoende mensen te kennen die ze om hulp of advies kunnen vragen als daar aanleiding voor is. Dit is vrijwel gelijk aan het percentage van 86% in 2018. De percentages in buurten, wijken en dorpen lopen minder uiteen dan bij het ‘écht kunnen praten’. Wel scoren ook hier de gebieden waar relatief veel ouderen wonen overwegend iets minder positief. Hetzelfde geldt overigens ook in die gebieden waar relatief veel studenten wonen en/of economisch kwetsbare huishoudens. Het risico op sociale eenzaamheid is in deze gebieden dus wat groter.

Het risico op sociale en/of emotionele eenzaamheid onder volwassenen (en ouderen) wordt ook door de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) onderzocht. In de gezondheidsenquête vormen meerdere vragen* samen een eenzaamheidsscore. Ongeveer 47,5% van de volwassenen (19 jaar en ouder) van de gemeente Groningen had in 2020 een verhoogd risico op eenzaamheid. Dit is iets hoger dan het gemiddelde van 46,5% in Nederland. In 2016 bedroeg dit voor Groningen 40% en voor Nederland 43%. De ontwikkeling in Groningen is dus negatiever geweest.

* Het echt kunnen praten en om advies kunnen vragen zijn onderdeel van de vragen

% volwassen inwoners dat zegt (zeer) tevreden te zijn over de manier waarop hij of zij meedoet in de Groningse samenleving, 2018-2020

% volwassen inwoners dat zegt (zeer) tevreden te zijn over de manier waarop hij of zij meedoet in de Groningse samenleving, minima vergeleken met niet-minima, 2020

% volwassen inwoners dat zegt (zeer) tevreden te zijn over de manier waarop hij of zij meedoet in de Groningse samenleving, naar leeftijdsgroep, 2020

% volwassen inwoners dat het niet eens is met de stelling: Er zijn weinig mensen waarmee ik echt kan praten, 2018-2020

% volwassen inwoners dat voldoende mensen kent om advies aan te kunnen vragen, 2018-2020

% volwassen inwoners dat zegt dat eenzaamheid een probleem is in de buurt, wijken vergeleken, 2018-2020

% volwassen inwoners dat zegt zich wel eens eenzaam te voelen, minima vergeleken met niet-minima, 2020

% volwassen inwoners dat zegt zich soms of vaak eenzaam te voelen, naar leeftijdsgroep, 2020

Eenzaamheidsscore van volwassenen % Personen (19 jaar e.o.) , Groningen vergeleken (2020)

Dit onderdeel gaat over actief aan sport doen en het ontplooien van culturele activiteiten. Het gaat dan om het zelf ontplooien én het bezoeken van culturele uitingen.

Hieronder vindt u enkele relevante ontwikkelingen op dit thema. Voor cijfers per buurt of wijk kunt u terecht in het buurtinformatiesysteem Gronometer.

Van de volwassen inwoners van de gemeente Groningen deed 84% in 2020 actief aan sport. En 66% deed dit op wekelijkse basis; een duidelijke toename sinds 2018 (59%). De percentages in de verschillende buurten, wijken en dorpen lopen zeer uiteen; zo geeft 92% van de mensen in de Schildersbuurt aan dat zij wel eens sporten, en in Hoogkerk is dit 73% is. Er is een duidelijke relatie te zien met de leeftijd en levensfase van inwoners. In wijken waar veel studenten wonen liggen de percentages sporters hoog en in wijken waar veel ouderen wonen zijn minder sporters.
Iets minder dan de helft (47%) van de geënquêteerde inwoners in 2020 zegt lid te zijn van een sportvereniging of sportschool. Ook hier is de invloed van de leeftijdsverdeling terug te zien in de cijfers op buurt- en wijkniveau. Wel lijkt de relatie met de inkomenssituatie hier sterker naar voren te komen. Zo scoort De Hoogte met 37% bijvoorbeeld naar verhouding lager dan verwacht zou worden op basis van de leeftijdsopbouw en mate van sportbeoefening. Lewenborg en Beijum scoren met respectievelijk 34 en 35% het laagste.

In de gemeente Groningen geeft 31% van de volwassen inwoners aan wel eens creatieve hobby’s uit te oefenen, zoals het bespelen van een muziekinstrument, aan dansen te doen of te schilderen. Dit is iets meer dan in 2018 (28%). Er zijn verschillen tussen buurten, wijken en dorpen, ook bij ontwikkelingen in de tijd. In de buurten in en rond het centrum liggen de percentages doorgaans hoger, zoals in de Binnenstad en de Professorenbuurt. In de (wat oudere) buitenwijken en dorpen zijn juist wat minder inwoners die een creatieve hobby beoefenen. Verklaringen hiervoor vinden we mogelijk in de levensfase en het ‘leefstijlprofiel’ *.

* Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u het onderdeel over leefstijlprofielen raadplegen bij 'Samenstelling bevolking' in het beleidsthema ‘Bevolking’ .

% Bewoners (18 jaar e.o.) dat zegt (wel eens) actief te sporten oen wat zegt lid te zijn van een sportvereniging. of sportschool (ontwikkeling 2018-2020)

% Bewoners (18 jaar e.o.) dat zegt (wel eens) actief te sporten oen wat zegt lid te zijn van een sportvereniging. of sportschool naar leeftijdsgroep, 2020

% Bewoners (18 jaar e.o.) dat zegt (wel eens) creatieve hobby's uit te oefenen, zoals muziek spelen, dansen, schilderen, e.d. (ontwikkeling 2018-2020)

% Bewoners (18 jaar e.o.) dat zegt (wel eens) creatieve hobby's uit te oefenen, zoals muziek spelen, dansen, schilderen, e.d. naar leeftijdsgroep, 2020

Het grootste deel van de inwoners van de gemeente gaat er wel eens op uit om naar een film, theater, concert of museum te gaan. In 2020 was dit 85% van de volwassen inwoners. Ook andere soorten van uitgaan scoren hoog. Zo bezocht 78% van de volwassenen in 2020 wel eens een festival, braderie of evenement, en 61% kwam wel eens in een café, restaurant of discotheek.
De verschillen tussen 2018 en 2020 zijn groot, mogelijk zien we hier de invloed van corona. Er zijn ook verschillen tussen de wijken. Zo ligt voor de hand dat vooral inwoners van de studentenwijken er regelmatig opuitgaan, en ook bij inwoners met een hoger inkomen is dit het geval. In de Armoedemonitor van 2016 werd dit beeld al eens bevestigd door bij (sociaal-culturele) participatie specifiek te kijken naar de verschillen tussen de groepen minima en niet-minima.

Een duidelijk ander beeld komt naar voren wanneer we kijken naar het bezoek van activiteiten in een wijkgebouw, bibliotheek of cultureel centrum. Gemiddeld genomen brengt ongeveer 46% van de inwoners hieraan wel eens een bezoek. Met name in de dorpen en in in en rond de Binnenstad ligt dit beduidend hoger. Dit lijkt samen te hangen met de levensfase en leefstijl van de inwoners, en de mate van gemeenschapszin onder buurt-, wijk of dorpsbewoners. Zo valt er een duidelijke samenhang te constateren met de sociale binding en - cohesie in de gebieden.

% Bewoners (18 jaar e.o.) dat zegt één keer per maand of vaker een culturele activiteit als een film, theater, bibliotheek of café te bezoeken (ontwikkeling 2018-2020 naar soort )

% Bewoners (18 jaar e.o.) dat zegt één keer per maand of vaker een kerk, moskee, of andere godsdienstige of levensbeschouwelijke bijeenkomst te bezoeken (ontwikkeling 2018-2020)