Meedoen

Eenzaamheid neemt af met leeftijd

Veel inwoners vinden dat ze voldoende contacten hebben (94%) en zeggen terug te kunnen vallen op familie, vrienden of buren wanneer zij ondersteuning of zorg nodig zouden hebben (93%). Tegelijk voelt een kwart van de inwoners zich vaak of soms eenzaam. Dit was in de jaren hiervoor iets hoger (27%). De ervaren eenzaamheid neemt af naarmate men ouder is: van de jongeren (18-25 jaar) voelt 33% zich soms of vaak eenzaam, terwijl dit voor 65-plussers 17% is. Ook zien we grote verschillen tussen de wijken. In De Hoogte voelt 40% zich soms of vaak eenzaam, in Glimmen/Noordlaren/Onnen is dit 10%.

Het percentage dat een 7 of hoger geeft voor meedoen in de samenleving is toegenomen tot 81%. Twee jaar eerder, in het staartje van de coronacrisis, was dit 66%. Inwoners van de gemeente geven gemiddeld een 7,4 voor de manier waarop zij meedoen in de samenleving. Inwoners van de wijken De Hoogte, Indische Buurt en Vinkhuizen geven de laagste cijfers, terwijl mensen uit Glimmen/Noordlaren/Onnen, Meerstad en De Hunze/Drielanden/Ruischerwaard de hoogste cijfers geven. Net als bij moeite met rondkomen zien we een concentratie van ongunstige scores in wijkvernieuwingswijken.

In de Sociaal economische index, ontwikkeld door de Atlas voor gemeenten worden een aantal grote en middelgrote gemeente met elkaar vergeleken op het gebied van een aantal indicatoren waaronder werkloosheid, uitkeringen en banen.

Contacten en mensen om op terug te kunnen vallen

Inwoners die zeggen één keer per week of vaker contact te hebben met met vrienden, vriendinnen of goede kennissen, en dat zegt terug te kunnen vallen op op familie, vrienden of buren, 2020-2024

Inwoners die zeggen zich vaak of soms eenzaam te voelen naar leeftijdsgroep, 2024

Meedoen in de samenleving per wijk, gemiddeld rapportcijfer wat de inwoners zich geven over de tevredenheid over het eigen meedoen in de samenleving, 2024

Meedoen in de samenleving is:

Een sociaal netwerk: voldoende sociale contacten, mensen om mee te praten of om advies te vragen. Dit kunnen familieleden zijn, maar ook kennissen of buren.

Sociaal culturele deelname, onder anderen sporten, bezoek musea of theaters of naar de kerk. Ook activiteiten bezoeken in een buurtcentrum vallen hieronder.

In 2024 zijn meer inwoners tevreden over het meedoen aan de Groningse samenleving dan in 2020 en 2022, uitgedrukt in een rapportcijfers gaven de inwoners in 2024 zichzelf gemiddeld een 7,4. Met deze vraag ontstaat een algemeen beeld van hoe mensen hun deelname aan de samenleving, en het maatschappelijke verkeer daarbinnen, in brede zin ervaren en waarderen. De verschillen tussen buurten, wijken en dorpen binnen de gemeente zijn klein.

Een derde van de inwoners heeft het gevoel dat zij (te) weinig mensen in hun omgeving hebben waarmee zij écht kunnen praten. Er is in 2022 en 2024 een gunstige ontwikkeling zichtbaar ten opzichte van de voorgaande metingen.

Naast de mate waarin mensen diepgaande relaties hebben, is ook gekeken in welke mate inwoners van de gemeente Groningen sociale steun ervaren uit hun omgeving. In 2024 gaf 86% van de volwassenen aan voldoende mensen te kennen die ze om hulp of advies kunnen vragen als daar aanleiding voor is. Dit is vrijwel gelijk aan het percentages in 2020 en 2022.

Het risico op eenzaamheid onder volwassenen (en ouderen) wordt ook door de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) onderzocht. In de gezondheidsenquête vormen meerdere vragen samen een eenzaamheidsscore. Ongeveer 47,5% van de volwassenen (19 jaar en ouder) van de gemeente Groningen had in 2020 een verhoogd risico op eenzaamheid. Dit is iets hoger dan het gemiddelde van 46,5% in Nederland. In 2016 bedroeg dit voor Groningen 40% en voor Nederland 43%. De ontwikkeling in Groningen is dus negatiever geweest.

Mate waarin de mensen zeggen mee te doen aan de samenleving uitgedrukt in een rapportcijfer, percentage 7 of hoger,2020-2024

% volwassen inwoners dat zegt (zeer) tevreden te zijn over de manier waarop hij of zij meedoet in de Groningse samenleving, naar leeftijdsgroep, 2024

% volwassen inwoners dat zegt (zeer) tevreden te zijn over de manier waarop hij of zij meedoet in de Groningse samenleving, minima vergeleken met niet-minima, 2020

% volwassen inwoners dat het niet eens is met de stelling: Er zijn weinig mensen waarmee ik echt kan praten, 2020-2024

% volwassen inwoners dat voldoende mensen kent aan wie ze om advies kunnen vragen, 2020-2024

In de wijkenquete is gevraagd of de inwoners vinden of ze voldoende sociale contacten hebben. Ook is gevraagd met welke groepen personen ze sociale contacten hebben.

Van de inwoners geeft 94% aan dat ze voldoende sociale contacten hebben, dit is een iets hoger percentage dan in voorgaande jaren. Het meest is er contact met de eigen familie, op de voet gevolgd door contact met vrienden, vriendinnen of goede kennissen. Gemiddeld genomen heeft 80% van de volwassenen minstens één keer per week contact met familie. Voor contact met de vrienden- of kennissenkring is dit 77%. Het wekelijks contact met buren en buurtgenoten is 45%. Daarnaast geeft 36% van de volwassenen aan minstens één keer per week contact te hebben met overige inwoners van de gemeente. Ten slotte heeft 24% wekelijks contact met anderen die zij alleen via internet kennen.

Het wekelijkse contact met de eigen familie ligt het hoogst in Hoogkerk. In typische studentenbuurten is juist het wekelijkse contact met de vrienden- of kennissenkring beduidend hoger dan gemiddeld. In de buitenwijken en dorpskernen ligt dit doorgaans een stuk lager. Bij wekelijks contact met buren en buurtgenoten is een tegengesteld beeld te zien. In de buitenwijken is dit percentage doorgaans veel hoger dan gemiddeld, en in de Binnenstad en omringende stadswijken juist veel lager.

In de cijfers is duidelijk zichtbaar dat de persoonlijke situatie en levensfase van de inwoners van invloed zijn. Maar ook leefstijl- of ‘mentality’ profielen zijn terug te zien. Verder spelen het woonmilieu en de mate waarin ontmoeting mogelijk is een rol. Zo is het contact in de meer traditionele grondgebonden gezinswijken en dorpse gebieden meer lokaal georiënteerd. In de meer stadse buurten en wijken zijn inwoners meer gemeentelijk of nog breder georiënteerd.

Hieronder vindt u de cijfers over de gemeente als geheel en voor een aantal buurten en wijken. Voor gegevens over alle buurten en wijken, zie het buurtinformatiesysteem Gronometer.

% volwassen inwoners dat zegt één keer per week of vaker contact te hebben met iemand, naar soort contact, 2020-2024

% volwassen inwoners dat zegt voldoende sociale contacten te hebben, naar leeftijdsgroep, 2024

% volwassen inwoners dat zegt voldoende contacten te hebben, minima vergeleken met niet-minima, 2020

% volwassen inwoners dat zegt dat eenzaamheid een probleem is in de buurt, wijken vergeleken, 2020-2024

% volwassen inwoners dat zegt zich soms of vaak eenzaam te voelen, naar leeftijdsgroep, 2024

% volwassen inwoners dat zegt zich wel eens eenzaam te voelen, minima vergeleken met niet-minima, 2020

Eenzaamheidsscore van volwassenen % Personen (19 jaar e.o.) , Groningen vergeleken, 2020.

Dit onderdeel gaat over actief aan sport doen en het ontplooien van culturele activiteiten. Het gaat dan om het zelf ontplooien én het bezoeken van culturele uitingen.

Hieronder vindt u enkele relevante ontwikkelingen op dit thema. Voor cijfers per buurt of wijk kunt u terecht in het buurtinformatiesysteem Gronometer.

Sport- en cultuurbeoefening

Van de volwassen inwoners van de gemeente Groningen deed 74% in 2024 op wekelijkse basis actief aan sport; een duidelijke toename sinds 2018 (59%). De percentages in de verschillende buurten, wijken en dorpen lopen zeer uiteen; zo geeft 92% van de mensen in de Schildersbuurt aan dat zij wel eens sporten, en in Hoogkerk is dit 73% is. Er is een duidelijke relatie te zien met de leeftijd en levensfase van inwoners. In wijken waar veel studenten wonen liggen de percentages sporters hoog en in wijken waar veel ouderen wonen zijn minder sporters.
Meer dan de helft (54%) van de inwoners in 2024 zegt lid te zijn van een sportvereniging of sportschool. Ook hier is de invloed van de leeftijdsverdeling terug te zien in de cijfers op buurt- en wijkniveau, in de typische studentenbuurten ligt dit percentage boven de 60%. Lewenborg en Ten Boer scoren met respectievelijk 41 en 39% het laagste.

In de gemeente Groningen geeft in 2024 33% van de volwassen inwoners aan wel eens creatieve hobby’s uit te oefenen, zoals het bespelen van een muziekinstrument, aan dansen te doen of te schilderen. Dit is meer dan in 2020 en 2022 (31%). Er zijn verschillen tussen buurten, wijken en dorpen, ook bij ontwikkelingen in de tijd. In de buurten in en rond het centrum liggen de percentages doorgaans hoger, zoals in de Badstraten/Zeeheldenbuurt, de Professorenbuurt en de Schildersbuurt.

% Bewoners (18 jaar e.o.) dat zegt (wel eens) actief te sporten en wat zegt lid te zijn van een sportvereniging of sportschool (ontwikkeling 2020-2024)

% Bewoners (18 jaar e.o.) dat zegt (wel eens) actief te sporten en wat zegt lid te zijn van een sportvereniging. of sportschool naar leeftijdsgroep, 2024

% Bewoners (18 jaar e.o.) dat zegt (wel eens) creatieve hobby's uit te oefenen, zoals muziek spelen, dansen, schilderen, e.d. (ontwikkeling 2020-2024)

% Bewoners (18 jaar e.o.) dat zegt (wel eens) creatieve hobby's uit te oefenen, zoals muziek spelen, dansen, schilderen, e.d. naar leeftijdsgroep, 2024

Het grootste deel van de inwoners van de gemeente gaat er wel eens op uit om naar een film, theater, concert of museum te gaan. In 2024 was dit 89% van de volwassen inwoners. Ook andere soorten van uitgaan scoren hoog. Zo bezocht 86% van de volwassenen in 2024 wel eens een festival, braderie of evenement, en 67% kwam wel eens in een café OF restaurant.
De verschillen tussen 2020, 2022 en 2024 zijn groot. Er zijn ook verschillen tussen de wijken. Zo ligt voor de hand dat vooral inwoners van de studentenwijken er regelmatig op uitgaan, en ook bij inwoners met een hoger inkomen is dit het geval. In de Armoedemonitor van 2016 werd dit beeld al eens bevestigd door bij (sociaal-culturele) participatie specifiek te kijken naar de verschillen tussen de groepen minima en niet-minima.

Een duidelijk ander beeld komt naar voren wanneer we kijken naar het bezoek van activiteiten in een wijkgebouw, bibliotheek of cultureel centrum. Gemiddeld genomen brengt 49% van de inwoners hieraan wel eens een bezoek. Met name in de dorpen ligt dit percentage beduidend hoger. Dit lijkt samen te hangen met de levensfase en leefstijl van de inwoners, en de mate van gemeenschapszin onder buurt-, wijk of dorpsbewoners. Zo valt er een duidelijke samenhang te constateren met de sociale binding en - cohesie in de gebieden.

% Bewoners (18 jaar e.o.) dat zegt één keer per maand of vaker een culturele activiteit als een film, theater, bibliotheek of café te bezoeken (ontwikkeling 2020-2024 naar soort )

% Bewoners (18 jaar e.o.) dat zegt één keer per maand of vaker een kerk, moskee, of andere godsdienstige of levensbeschouwelijke bijeenkomst te bezoeken (ontwikkeling 2020-2024)

Dit onderdeel gaat over de opkomst van de inwoners van de gemeente bij verkiezingen. We zien dat de opkomst het hoogste is bij de Tweede Kamer verkiezingen en het laagste bij de verkiezingen voor het Europees Parlement

Over het algemeen is de opkomst in de gemeente Groningen hoger als die in Nederland als geheel.

Zie voor de uitslagen van de verkiezingen onder het thema bevolking de Politiek

Opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen

Opkomstpercentages bij de verkiezingen van de Gemeenteraad vanaf 2006, Groningen en Nederland

Opkomstpercentages bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer vanaf 2006, Groningen en Nederland

Opkomstpercentages bij de verkiezingen van de Provinciale Staten vanaf 2007, Groningen, de provincie Groningen en Nederland.

Opkomstpercentages bij de verkiezingen voor het Europees Parlement vanaf 1999, Groningen, Nederland en Europa.

Opkomstpercentages bij de referenda gehouden in de gemeente Groningen, Groningen en, indien van toepassing, Nederland.